Vriendenvereniging Van Abbemuseum - Journaal Online

  Het jaar 2020 loopt ten einde, een jaar vol onverwachte ontwikkelingen, zowel op gebied van gezondheid en zorg, maar zeker ook in politiek opzicht. Eens schreef ik op uitnodiging een artikel over Afghanistan, een land waarin de problematiek die wij nu ervaren daar al jaren in een ongekende mate het leven bepaalt. Daarom, als afsluiting van het jaar 2020 kies ik nogmaals voor dit verhaal. Malina Suliman Afghanistan, Absurdistan door Piet van Bragt Afghanistan is het land waarover we lezen, waar we naar kijken, dat ons laat huiveren, dat ons boos maakt. Wie begrijpt dit land en alles wat daar ontstaat, ontstond, gebeurt. Wat is het perspectief? Ik las Michel Foucault, Les Mots et les Choses . In zijn voorwoord verwijst hij naar Jorge Luis Borges, de auteur die ons ontregelend leert denken. Hij citeert een tekst van Borges uit een Chinese encyclopedie.”; dieren kunnen worden verdeeld in: a) toebehorend aan de Keizer, b) gebalsemd, c) getemd, d) speenvarkens, e) zeemeerminnen, f) fabel

Het is bijna Kerstmis en er is dan bij velen een verhoogde aandacht voor contemplatie. Lisette Almering hield in de Salon een lezing over Art Sacré, kunst waarin religie en aandacht voor kunst en beschouwing hand in hand gaan.   Maar we leven wel in een bijzonder jaar. Door corona kunnen velen niet het normale ritme van het jaareinde beleven. Vandaar de ietwat vreemde eerste alinea van onderstaand verhaal. Maar toen zag de wereld er nog normaal uit. Maar het is misschien ook prettig om nog even een echo te krijgen vanuit een ongecompliceerd verleden. Ramen van Marc Chagall Art Sacré door Piet van Brag t Mensen met behoefte aan eenzaamheid kunnen de bibliotheek van het Van Abbemuseum beter mijden. Er zijn zelfs momenten dat   het enerverende van de marktplaats is overgeplaatst naar de bibliotheek.   Natuurlijk behoort er stilte te zijn, maar wat doe je als er les wordt gegeven, besprekingen belegd, informatie op allerlei manieren wordt uitgewisseld. Het idee van de bibliotheek als sti

 Het Van Abbemuseum heeft een relatie met Russische kunst. Begrijpelijk, gezien het artistiek beleid dat onder andere berust op de wederzijdse relatie tussen kunst en politiek. Vooral tijdens het interbellum is de band die gesmeed wordt tussen kunst, politiek en maatschappelijke ontwikkelingen in Rusland erg dominant. De dichter Majakovski gaf mede kleur aan het interbellum in Rusland. De relatie dichter, boek en beeldende kunst was enkele jaren geleden voor de bibliotheek de reden om een kleine tentoonstelling aan Majakovski samen te stellen. Vladimir Majakovski:  “Zoals dat heet – incident gesloten” [1] door Piet van Bragt Zevenendertig jaar oud schiet Majakovski zich in zijn communale woning een kogel in de borst. En sterft. Zijn ménage à trois met Lili Brik en haar echtgenoot Ossip vindt hier een definitief einde. Onvermijdelijk, volgens de Briks, want het was de uitkomst van een gezwollen levenshouding. Zelfmoord is een belangrijk thema in het poëtisch oeuvre van Majakovski. Maa

  J an van Toorn, grafisch ontwerper met charisma en ideaal  door Piet van Bragt J an van Toorn is dood. Hij overleed vrijdag 13 november jongstleden op achtentachtigjarige leeftijd in zijn woonplaats Amsterdam. Jan van Toorn was een van de grafisch ontwerpers die het Van Abbemuseum een gezicht gaven. Hij paste ook goed in het gedachtegoed dat het Van Abbemuseum wil uitstralen. Zijn maatschappijkritische visie kwam tot uiting in zijn grafisch werk. In de opwindende jaren zestig en zeventig ontwikkelde hij een kritische stijl die gespeend was van commerciële invloeden. Vorm is belangrijk, maar het komt volgens hem voornamelijk op de inhoud aan, wat een principe is waaraan hij niet wilde tornen. tentoonstelling Van Abbemuseum 2014 Een goede vriend van hem was de grafisch ontwerper Wim Crouwel. Een opmerkelijke vriendschap, want inhoudelijk waren ze wat betreft hun werk het totaal niet met elkaar eens, een feit dat meermalen leidde tot verhitte discussies. Crouwel stelde zich niet maa

  I coon, venster op de eeuwigheid door Piet van Bragt Denk niet dat kunst alleen in de grotere steden te vinden is. Ik liep door Heythuysen, een dorp met in het centrum een kerk waarvan de toren als een reusachtige vinger omhoog wijst naar het goddelijke. Daarnaast staat een bijzonder gebouwtje, een kleine kapel in neoklassieke stijl. De entree is afgesloten met een glazen deur, waardoor het interieur zichtbaar is. De ‘Missiekapel’ wordt door regionale kunstenaars gebruikt om installaties te tonen aan het voorbijgaande publiek. Ik stond stil en zag een verrassend beeld. Een engel en een tafel, geplaatst boven een watervlakte, die in beweging kwam door een vernuftig mechanisme, onder aan de tafel bevestigd. Toen ik beter keek, bleek de engel alleen gesymboliseerd te worden door twee vleugels, die na nadere beschouwing bestonden uit de twee vleugels van een ANWB praatpaal! Daarachter hing een voorrangsbord, goudgeel als een Byzantijns icoon, volledig geconcentreerd op het onzegbare.  

  Column Geschiedenis en historisch bewustzijn  door Piet van Bragt Ingeburgerde historische gebeurtenissen, bijna vergeten? Geschiedenis en historisch bewustzijn blijven een centrale rol spelen in de dialoog   met de kunst en cultuur. Dit bepaalt de verhouding uiteindelijk die wij hebben met de tijd en onze waardering van het culturele klimaat. In de actualiteit waarin wij leven is het besef dat de natuur ons leven overstemt verdwenen. De fysica, de natuurwetenschappen, hebben de natuur van hun magisch karakter beroofd en onttoverd. In deze actuele tijd heeft de mens de mogelijkheden aangegrepen om de natuur definitief aan zijn eigen geschiedenis te onderwerpen, wat misschien de potentie van groei opent naar een nieuwe volwassenheid? Het begrip onttovering schrijft men toe aan Max Weber, hoewel Weber de term niet gebruikt, maar van demystificatie spreekt.   Processen in de wereld gebeuren volgens hem zonder daar een betekenis aan te hechten. De wereld verliest de mystieke signif

  Column Piet van Bragt Creativiteit , emotie en realiteit Aarbleddak had oude ogen En een jak van stierenvacht. Wratjes waren op zijn droge Wangen droevig aangebracht.   Door zijn bordkartonnen kamer kaatsten in paniek geraakte konken van zijn beeldhouwershamer waar hij mee tevoorschijn maakte.   ‘Scheppen’, riep hij ‘gaat van Au! Hier moet nog wat suikerschuim, Gaat vanzelf, zoals berouw. Nog wat ronder. Bloedt mijn duim?’   Leo Vroman, Ballade   Marcel Roncken, portret van Leo Vroman 'Scheppen', riep hij 'gaat van au!' schreef Leo Vroman in de jaren zestig. En ‘au’ is geen ratio, maar doet een beroep op emoties. En emoties kunnen   pijn doen. Traumatische ervaringen kunnen een stimulans zijn om de essentie van creativiteit te ontdekken. Als men creativiteit schematiseert in cirkels, kan men het trauma   als een centraal punt zien dat deels in elke cirkel aanwezig is, waarbij de verschillende vormen van creativiteit elkaar overlap

 In deze tijd van corona kan ook een andere zijde van het gezondheidsspectrum worden weergegeven. Momenteel is veel aandacht voor de oudere mens en de daarbij behorende gebreken. Dementie staat op dit moment in de belangstelling. Het Van Abbemuseum biedt al verschillende jaren mensen die lijden aan een vorm van dementie de mogelijkheid om kunst nog steeds in hun leefwereld toe te laten. Enige jaren geleden schreef ik daarover een kort artikel, dat nog steeds actueel blijkt te zijn. Piet van Bragt Enkele van de meest doorslaggevende politieke beslissingen (zowel constructief als destructief)  en van de meest duurzame kunstzinnige scheppingen werden tot stand gebracht door mensen die last hadden van duidelijk omschreven neurologische effecten van veroudering, soms zelfs  van beginnende dementie.             Elkhonon Goldberg, De wijsheid paradox, 2010 / Kunst als troost voor de geest Een opmerkelijk gegeven is dat taxichauffeurs in Londen over een vergrote hippocampus in hun hersen